ตรัสรู้ - พจนานุกรมแปล ไทย-ไทย ราชบัณฑิตยสถาน

ตรัสรู้ แปลว่า  วันวิสาขบูชา เป็นวันที่สมเด็จพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ซึ่งเกิดขึ้นในวันและเดือนเดียวกัน คือ ในวันเพ็ญ เดือนหก หรือเดือนเวสาขะ พระจันทร์เสวย โพชฌังคปริตร หมายถึง ธรรมที่เป็นองค์แห่งการตรัสรู้ ถือเป็นหลักธรรมที่เปรียบดั่งพุทธมนต์ ที่ช่วยให้คนป่วยหายจากโรคภัยไข้เจ็บเมื่อได้ฟังบทสวดนี้ ประวัติความเป็นมาของบทสวดโพชฌังคปริตร

วันวิสาขบูชา ถือเป็นวันสำคัญที่สุดทางพระพุทธศาสนา เนื่องจากล้วนมีเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับการถือกำเนิดของพระพุทธศาสนา คือ เป็นวันที่พระศาสดา คือ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ดังนั้น ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ด้วยพระองค์ มีความหมายถึง ช่อที่ยื่นขึ้นไปบนท้องฟ้ า เป็นนัย แห่ง แต่เดิมหมายถึง วัชรอาสน์ คาว่า ชุกชี เป็ นภาษาเปอร์เซีย แปลว่า ที่นั่ง ดังนั้น

ตรัสรู้ หมายถึงการรู้อย่างแจ่มแจ้ง รู้แจ้งอริยสัจจธรรมบรรลุเป็นพระอริยบุคคลแล้วแต่ระดับขั้นต่างๆ เช่น พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ เวลาที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมจบลง สาวกก็ได้ตรัสรู้ บรรลุเป็น ดอกบัว ความหมาย: ความบริสุทธิ์, ความสงบ, การตรัสรู้ ความหมายถึง ความงดงาม การต้อนรับหรือเชิญชวนให้มาชื่นชม นอกจากนี้ คำว่า “หิรัญญิการ์” แปลว่า ผู้ทำสิ่งใด